W Instytucie Ogrodnictwa w pracach hodowlanych poszukujemy odmian jabłek o ściśle pożądanych cechach, np. o owocach o pięknym, specyficznym wybarwieniu (jednokolorowe: czerwone lub żółte czy dwukolorowe), wysokiej jędrności i dobrej przydatności do przechowywania, a także o właściwym pokroju drzewa oraz odporności na ważne gospodarczo choroby (parch jabłoni, mączniak jabłoni, zaraza ogniowa). Dotychczas wyhodowano kilka nowych odmian, z których do dzisiaj w Krajowym Rejestrze Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej są ‘Ligolina’(odmiana późnozimowa), ‘Gold Milenium’ (późnoletnia), ‘Free Redstar’ (wczesnozimowa), ‘Melfree’ (wczesnozimowa), ‘Ligol Redspur’, ‘Ligol Red’ i ‘Ligol Spur (odmiany późnozimowe) oraz ‘Pink Braeburn’ (wczesnozimowa) i ‘Putinka’ (wczesnozimowa).
Charakterystyka odmian
‘Ligolina’ – (‘Linda’ x ‘Golden Delicious’) jest odmianą zimową. Drzewa mają tendencję do przemiennego owocowania, dlatego wymagają starannego przerzedzania kwiatów i zawiązków. Drzewa tworzą koronę, stożkowatą, średnio zagęszczoną. Są mało podatne na parcha i mączniaka jabłoni, ale dość wrażliwe na zarazę ogniową. Owoce są średniej wielkości do dużych, kulisto-stożkowate, beczułkowate lub cylindryczne. Zielonożółta skórka jest gładka sucha, bez nalotu woskowego i bez ordzawień, z połyskiem, pokryta w dużej części czerwonym, marmurkowym rumieńcem. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w trzeciej dekadzie września lub na początku października. Owoce bardzo dobrze się przechowują zarówno w zwykłej chłodni (do końca marca), jak i w chłodni z KA (podobnie jak Ligol, tzn. do końca czerwca).
‘Free Redstar’ – odmianę tą wyselekcjonowano z siewek wyprodukowanych z nasion otrzymanych z USA. Drzewo tworzy koronę typu „compact’’. Odmiana ta jest genetycznie odporna na parcha jabłoni oraz bardzo mało podatna na mączniaka jabłoni i na zarazę ogniową. Owoce są średniej wielkości, kuliste, lekko żebrowane. Skórka jest zielonożółta, sucha, z silnym nalotem woskowym, na prawie całej powierzchni pokryta ciemnoczerwonym rumieńcem. Jest to odmiana wczesnozimowa, wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje corocznie, wskazane jest przerzedzanie zawiązków dla uzyskania większych owoców. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w drugiej połowie września; w zwykłej chłodni przechowują się do marca, w KA – nawet do końca czerwca.
Melfree’ – odmiana ta jest mieszańcem ‘Melrose’ x ‘Freedom’. Drzewo rośnie umiarkowanie silnie. Korony są nieco rozłożyste, średnio zagęszczone. ‘Melfree’ jest odmianą odporną na parcha jabłoni, mało podatna na mączniaka jabłoni, ale jest średnio wrażliwa na zarazę ogniową. Owoce ‘Melfree’ (fot. 3) są duże, kształtne, kuliste. Skórka zielonożółta, sucha, lekko błyszcząca, ze średnio silnym nalotem woskowym,na dużej powierzchni pokryta czerwonym, jednolitym, paskowanym rumieńcem. Jest to odmiana wczesnozimowa, dość wcześnie wchodzi w okres owocowania. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w drugiej połowie września; w zwykłej chłodni owoce przechowują się do marca, w KA – nawet do końca czerwca.
‘Gold Milenium’ – odmianę tą wyselekcjonowano z siewek wyprodukowanych z nasion otrzymanych z USA. Drzewo rośnie średnio silnie, tworzy dość szeroką koronę. Jest to odmiana odporna na parcha jabłoni oraz mało podatna na mączniaka jabłoni i średnio wrażliwa na zarazę ogniową. Owoce tej odmiany są średniej wielkości do dużych, kuliste, słabo żebrowane, o średnio silnych zgrubieniach i nierównościach przy kielichu. Skórka zielona do żółtej, sucha, ze słabym nalotem woskowym, na małej powierzchni często pokryta rozmytym, jasnoróżowym rumieńcem. Jest to odmiana późnoletnia, wcześnie wchodzi w okres owocowania, dla uzyskania corocznego plonowania wymaga przerzedzania zawiązków. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają pod koniec sierpnia, w chłodni przechowują się około 2 miesięcy, wymagają jednak delikatnego zbioru, gdyż mogą ulegać odgnieceniom. Z uwagi na odporność na parcha jabłoni i małą podatność na mączniaka jabłoni odmiana ta może być polecana do uprawy ekologicznej.
Mutanty odmiany ‘Ligol’ (‘Ligol Redspur’, ‘Ligol Red’ i ‘Ligol Spur’) – podobnie jak odmiana macierzysta są odmianami zimowymi. Drzewa tych odmian rosną dość słabo (‘Ligol Redspur’) lub średnio silnie (‘Ligol Red’ i ‘Ligol Spur’), tworzą stożkową koronę, wcześnie wchodzą w okres owocowania. Drzewa tych odmian są mało podatne na parcha i mączniaka jabłoni, ale są wrażliwe na zarazę ogniową. Owoce są duże do bardzo dużych, kuliste. Zielona skórka jest gładka, bez nalotu woskowego i bez ordzawień, z połyskiem, pokryta odpowiednio w 90-95% jednolitym czerwonym rumieńcem dla odmiany ‘Ligol Redspur’ (fot. 5), w 75-85% purpurowo-czerwonym dla odmiany ‘Ligol Red’(fot. 6) oraz w 60-75% czerwonym dla odmiany ‘Ligol Spur’. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w trzeciej dekadzie września lub na początku października. Owoce bardzo dobrze się przechowują zarówno w zwykłej chłodni (do końca marca), jak i w chłodni z KA (podobnie jak Ligol, tzn. do końca czerwca). Drzewa tych odmian mają tendencję do przemiennego owocowania, dlatego wymagają starannego przerzedzania zawiązków oraz corocznego cięcia.
‘Pink Braeburn’ i ‘Putinka’ – Odmiany te otrzymano ze skrzyżowania odmian ‘Braeburn’ x ‘Pinova’. Drzewa obu odmian rosną słabo lub średnio silnie, tworzą koronę lekko stożkowatą, średnio zagęszczoną. Wytwarzają owoce średniej wielkości i duże, kulisto-stożkowate. Skórka owoców jest zielono-żółta, u odmiany ‘Pink Braeburn’ pokryta w większości różowoczerwonym, a u odmiany ‘Putinka’ ciemnoczerwonym rumieńcem. Obie odmiany wcześnie wchodzą w okres owocowania, dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w drugiej połowie września, a konsumpcyjną – przechowywane w zwykłej chłodni – w połowie listopada. Przy braku przerzedzania kwiatów obie odmiany wykazują tendencję do przemiennego owocowania. Odmiany te są mało podatne na parcha jabłoni, ale ‘Putinka’ jest porażana przez mączniaka jabłoni.
Duża liczba odmian jabłek gwarantuje, że każdy znajdzie coś dla siebie. Jedni preferują słodkie i miękkie, inni kwaśne i twarde wybierać możemy również w wielkościach, kształcie, aromatach , barwie skórki, a nawet odcieniach miąższu. Jabłka można spożywać zarówno na surowo, jak i w przetworach. Niektóre odmiany są preferowane do spożycia w postaci świeżej, inne są znakomite do produkcji pysznych soków klarownych, naturalnie mętnych czy przecierowych.
